پرسشنامه خواب سالمندان نجفی

معرفی پرسشنامه خواب سالمندان نجفی

این پرسشنامه توسط نجفی و همکاران در سال 1402 ساخته شده است.

این پرسشنامه دارای 6 سوال و به سنجش وضعیت خواب سالمندان پرداخته است.

پرسشنامه خواب سالمندان نجفی دارای روایی و اعتبار است.

یک فایل مقاله انگلیسی نیز ضمیمه شده است.

کیفیت خواب سالمندان

کیفیت خواب سالمندان یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت جسمی و روانی آن‌هاست. با افزایش سن، تغییرات فیزیولوژیکی در بدن رخ می‌دهد که می‌تواند بر الگوهای خواب تأثیر بگذارد. سالمندان ممکن است با مشکلاتی مانند بی‌خوابی، بیدار شدن‌های مکرر در شب یا بیدار شدن زودهنگام صبح مواجه شوند. این اختلالات خواب می‌توانند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارند و حتی خطر بروز بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت، و مشکلات قلبی را افزایش دهند.

خواب کافی و با کیفیت برای سالمندان نه تنها به حفظ انرژی و توانایی‌های روزمره آن‌ها کمک می‌کند، بلکه به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود حافظه، تقویت خلق و خو و پیشگیری از اضطراب و افسردگی نیز بسیار مهم است. علاوه بر این، خواب خوب می‌تواند به سالمندان کمک کند تا از سلامت روان خود محافظت کرده و احساس بهتری از رفاه عمومی داشته باشند.

برای بهبود کیفیت خواب سالمندان، نکاتی مانند ایجاد یک محیط آرام و راحت برای خواب، رعایت برنامه‌های منظم خواب، اجتناب از مصرف کافئین و الکل در ساعات نزدیک به خواب، و انجام فعالیت‌های جسمی مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد. مشاوره پزشکی نیز در صورتی که مشکلات خواب مزمن وجود داشته باشد، می‌تواند به درمان اختلالات خواب و ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان کمک کند.

پرسشنامه کیفیت خواب سالمندان  (GSQ) یک ابزار جدید، روا و پایاست که به‌منظور ارزیابی کیفیت خواب ذهنی در سالمندان طراحی شده است و شامل شش سوال با گزینه‌های پاسخ‌گویی به شکل مقیاس پنج‌تایی لیکرت (از 1 تا 5) می‌باشد. هدف این پرسشنامه، ارزیابی دقیق الگوهای خواب، کیفیت خواب، و مشکلات مربوط به آن در سالمندان است. این ابزار به پزشکان و متخصصان بهداشت کمک می‌کند تا مشکلات خواب سالمندان را شناسایی کرده و در صورت لزوم درمان‌های مناسب را تجویز کنند. این ابزار همچنین به شناسایی اختلالات خواب مانند بی‌خوابی (Insomnia)، آپنه خواب (Sleep Apnea)، و سایر مشکلات مربوط به خواب کمک می‌کند.

ویژگی‌هایی که در طراحی این پرسشنامه برای بهبود کاربرد بالینی آن لحاظ شده عبارتند از:

الف) استفاده از سوالات روان و قابل فهم برای سالمندان

ب) تمرکز بر علائم و مشکلات فعلی به‌منظور کاهش وابستگی به توانایی حافظه برای یادآوری مشکلات خواب گذشته

ج) سادگی و کاربردی بودن به دلیل کوتاهی آن که فقط شامل 6 سوال است

د) ارزیابی علائمی که به راحتی با دیگر علائم مرتبط با پیری (علائم مرتبط با بیماری های مزمن) اشتباه نمی‌شوند.

مزایای پرسشنامه Geriatric Sleep Questionnaire:

• شناسایی مشکلات خواب: این پرسشنامه به شناسایی مشکلات خواب که ممکن است در سالمندان شایع باشد، کمک می‌کند.
• پشتیبانی از درمان‌های دقیق‌تر: نتایج پرسشنامه می‌تواند پزشکان را در انتخاب درمان‌های مناسب برای اختلالات خواب سالمندان یاری دهد.
• افزایش آگاهی از وضعیت خواب: با استفاده از این ابزار، سالمندان و خانواده‌های آن‌ها می‌توانند به اهمیت کیفیت خواب پی ببرند و اقداماتی برای بهبود آن انجام دهند.

سخن نهایی

در نهایت این پرسشنامه میتواند سالمندان را از لحاظ کیفیت خواب غربال کند و اصلی‌ترین مزیت آن در کوتاهی و کارآیی است که آن را به ابزاری مفید و صرفه‌جو در زمان برای تحقیقات تبدیل می‌کند. نسخه فارسی این پرسشنامه که توسط نجفی و همکاران ترجمه و تهیه شده دارای پایایی و اعتبار بالایی است(1). (همسانی درونی  α = 0.81 و پایایی آزمون مجدد ICC = 0.98)