پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ویلیام و اندرسون (OCB)

معرفی پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ویلیام و اندرسون (OCB)

این پرسشنامه توسط ویلیام و اندرسون در سال 1991 ساخته شده است.

هدف از ساخت این پرسشنامه ارزیابی رفتار شهروندی سازمانی می باشد.

این پرسشنامه دارای 14 سوال و 2 بعد، رفتار شهروندی سازمانی و رفتار شهروندی فردی می باشد.

روایی و پایایی پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ویلیام و اندرسون (OCB) تایید شده است.

رفتار شهروندی سازمانی

اصطلاح رفتار شهروندی سازمانی برای نخسین بار حدود سال های 1998 و 1999 توسط روان شناسان صنعتی سازمانی مطرح شد؛ این روان شناسان بر این باور بودند که اراده گرایی و مشارکت داوطلبانه افراد در سازمان ها رفتار شهروندی سازمانی نام دارد؛ آن ها رفتار شهروندی سازمانی را کاملا فردی و داوطلبانه می دانستند.

انجام اینگونه رفتارها نه با کسب پاداش و نه با تنبیه و مجازات همراه است چرا که اینگونه رفتارها کاملا ایثارگرانه بوده و انجام این رفتارها بر اساس میل شخصی است. مدیران استخدام به دنبال جذب کارمندانی هستند که ضمن کارمند خوب بودن شهروندان خوبی هم باشند و در محیط سازمان به همکاری، همیاری و همدلی با دیگر کارمندان، ارباب رجویان و کارفرمایان بپردازند.

پس بنابر آنچه گفتیم، رفتار شهروندی سازمانی (OCB) دربرگیرنده هرگونه اقدامات، رفتارهای مثبت و سازنده است که از سوی کارمندان انجام می شود اما جز وظایف شغلی رسمی آن ها محسوب نمی شود. رفتارهای شهروندی سازمانی کاملا اختیاری است و کارمند ملزم به انجام آن نمی باشد اما انجام آن ها به نفع سازمان است.

بنابر نظر پژوهشگران، رفتارهای شهروندی سازمانی انواع مختلفی دارد؛ 5 نوع رفتار شهروندی سازمانی شامل، نوع دوستی، حسن نیت، اخلاق پهلوانی، وظیفه شناسی و فضیلت مدنی است.

نوع دوستی شامل یاری رساندن و همراهی با دیگر همکاران، حسن نیت داشتن رفتار درست، مودبانه و ملاحظه گر بودن، اخلاق پهلوانی به معنای داشتن وجدان کاری و عملکرد درست حتی در شرایط ناخوشایند، وظیفه شناسی به معنای رعایت نظم و انظباط و عمل به وظایف شغلی و فضیلت مدنی اشاره به نماینده خوب برای سازمان بودن، دارد.

تقویت رفتار شهروندی مزایای زیادی برای سازمان دارد؛ این رفتارها باعث تقویت روحیه کارمندان می شود، میزان معنادار بودن کار افراد را افزایش می دهد، باعث افزایش عملکرد و بهره وری کارمندان می شود، تعاملات اجتماعی میان کارمندان را بهبود می بخشد، از میزان استرس و فرسودگی شغلی می کاهد و در نهایت احساس هم زیستی میان کارمندان را افزایش می دهد.

استخدام درست افراد، رفتار درست مدیران که شامل الگوی خوب بودن می شود و بازنگری در مدیریت عملکرد، جز بهترین راهکارهای افزایش رفتار شهروندی در سازمان است.

در این پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی از دو بعد فردی و سازمانی مورد ارزیابی و بررسی قرار می گیرد؛ در صورتی که تمایل به ارزیابی این متغیر بر اساس ابعاد ذکر شده داشته باشید، می توانید از این پرسشنامه استاندارد و معتبر استفاده کنید.